16 May 2010

Büyümenin Türkçe Tarihi --- Murathan Mungan


"Bazen okuduğunuz bir öykü sizi birkaç yaş birden büyütür.Çoğu kez edebiyat,hayattan daha çabuk büyütür.Yaşama ilişkin birçok şeyi,kendi deneyimlemenize gerek kalmadan edebiyat yoluyla öğrenirsiniz...Edebiyat bizi yalnızca dış dünyaya ve hayata ilişkin bilgilerle değil,aynı zamanda kendi içimizle,kendi duygularımızla da tanıştırır.Edebiyat aynı zamanda bir büyüme sanatıdır;bizi,biz yapar.İleriki yıllarda da her yaşın büyümelerini,algılamalarını,kavramalarını,edebiyat üzerinden izlemeyi,kavramayı sürdürürüz."

Murathan Mungan seçkisini böyle anlatmış,kitabın arka kapağında.Gerçekten,küçüklüğünüzde hasbelkader tanıklık ettiğiniz herhangi bir olay bir anda sizi birkaç yaş birden büyütebilir ya da ömrünüzün sonuna kadar zihninizi terketmeyebilir.Bu tanıklığın edebiyat aracılığıyla gerçekleştiğini düşündüğümüzde ise karşımıza henüz küçüklüğümüzde okuduğumuz öyküler,hikayeler çıkar.Söz gelimi,benim çocukluğumda,bana göre "uzak İstanbul"a dair ilk izlenimim,-kitapta da yer alan- Orhan Kemal'in "Çikolata"sı ile oluşmuştu.Üstünden yüz yıl geçse hala unutamam Sarıyer'deki,Emirgan'daki keten helvalarını...Tabii,yine "Çikolata"'nın sonunda,ilk kez bu denli yoğun yaşanışına tanıklık ettiğim yoksulluğa,steril bir apartman penceresinden bakmak da çok uzun yıllar etkisi altına almıştır beni.

İşte bu seçki,çocukluğunuzda okuduğunuz ve belki de farkına varmadan büyümenizde,gelişmenizde çok önemli yer tutan öykülerin bir araya getirildiği bir çalışma.Tabii ki Murathan Mungan'ın bakışı ile.Yalnız,Mungan'ın öyküleri bir araya getirirken şahsi zevklerinden çok,yazın hayatımıza damga vurmuş öykü ve öykücüleri de çalışmaya katması kitabı bir nevi "best of" haline getiriyor.Her öykünün öncesinde,daha önce soz konusu öyküden çokça etkilenmiş günümüz yazarlarının rehberliği de okuyacağımız öykülerin tesir gücünü kavrayabilmemize yardımcı oluyor.

Refik Halit Karay,Sait Faik(2 öyküsüyle yar alıyor),Orhan Kemal,Ömer Seyfettin,İlhan Tarus,Sabahattin Ali(2 öyküsüyle yer alıyor),Vüs'at O.Bener,Osman Şahin,Cihat Burak ve Oğuz Atay'ın öykülerine Füsun Akatlı,Cemil Kavukçu,Ayfer Tunç,Fatih Özgüven,Sema Kaygusuz,Necati Güngör,Sırma Köksal,Hasan Ali Toptaş,Selim İleri,Faruk Duman,Jaklin Çelik ve Nurdan Gürbilek gibi önemli kalemler rehberlik ediyor ve yeniden öykü okumayı başlı başına bir serüven haline getiriyorlar.Herbiri bir birinden değerli öyküler ve öykü öncesi yazıları arasında ise tavsiyelerim Hasan Ali Toptaş'ın Pamukkale'nin tepesinden Denizli'nin ovalarına doğru bakarken hatırladığı Osman Şahin'in "Beyaz Öküz"ü,Cemil Kavukçu'nun çocukluğunda İstanbul'u düşlemesine yardım eden Sait Faik'in "Bir Bahçe"si ve Sırma Köksal'ın "Boğaza Takılan Düğüm" olarak nitelediği Vüs'at O.Bener'in "Havva"sı...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder